No photo s'il vous plaît

Het is de op eerste dag van mijn reis dat mijn fotocamera plotseling wild begint te piepen. Het kleine beeldschermpje wordt zwart, en dat blijft zo.
Tergend zwart.
Nadat ik precies achthonderd keer op het aan- en uit-, flits, modus en ik-weet-niet-waarvoorknopje heb gedrukt, alle beschikbare pakjes batterijen woest uiteen heb gerukt waardoor de vloer geplaveid ligt met AA's en mijn rode wangen van inspanning zijn uitgroeid tot paarse enge vlekken in mijn nek, tel ik mijn opties. Er is er één: zuchten. Mijn fototoestel is morsdood.
Dus ik zucht.
Een rouwproces moet je niet overhaasten maar omdat ik hier maar negen dagen ben, dwing ik mezelf onder de mensen. Een gordijnen dicht&onder-de dekens-vakantie had mijn camera niet voor mij gewild.
Toch maar naar buiten dus. Ik voel me overbelicht naakt bij iedere stap in mijn nieuwe terretorium (Fez, Marokko). Het zonlicht verslindt me en mijn hals is kaal, kwetsbaar zonder de vertrouwde druk van de band van mijn cameratas. Ik wandel een steegje in, zonder fotografisch hoger plan, ik ga gewoon wandelen.
Dat is wennen. Mijn lichaam heeft hier niet op geanticipeerd. Ik werp schichtige blikken op kleurencomposities, ezels, kinderen met donkere wimpers en volle wangen. Mijn pupillen verwijden zich bij spannende schaduwen op een muur. Perfect frame! Mijn kaken spannen als ik stuit op een grijs plein waar een felblauw gesluierde vrouw met een dromerige rimpelhuid een streep zonlicht vangt met haar gezicht, recht over haar neus..Het bloed jengelt in mijn vingers dat het die lens wil grijpen en draaien en ik wil. Dit. Beeld. Nu. Hebben.
Die hunkerdag eindigt bij zonsondergang. Het jengelende verwende kreng in me (ik wil plaatjes!) heeft geen gelijk gekregen en zit nu pruilend in een hoekje van mijn hoofd. Ik kijk weer kiekjesloos. De schoonheid van de plekken die ik zie wordt minder fragmentarisch en beeld, geluiden en geuren lopen in elkaar over. Ik ruik de munt lavendel en hammamzeep en warm vlees. Ik hoor fluisterend Arabisch en katten miauwen. Ik verlies het kader en de focus, want het mengt en het loopt en beweegt en het..
Leeft.
Ik klets met de oude man op de bank in gebrekkig Frans ‘mon français est misérable oui’ die ik anders gebruikt zou hebben als model. In plaats van kwaad mijn elektronica te bedekken, grijp en kietel ik het kind dat me natspuit met zijn waterbangbang.
Aan het einde van dag twee word ik me bewust van de manier waarop ik slenter en bewonder. Het is anders. Beter.
Voortaan laat ik mijn camera thuis. Ik wil geen glazen muur met autofocus en nooit meer een klok van sluitertijd. Want Fez zoemt om me heen, in mijn hoofd, door me heen.
Ik ben er.
Het is fantastisch.

Had ik het maar vastgelegd.

Schrijvers jagen met musket

Regelmatig vond je me in de bibliotheek. Verstopt in een hoekje met een stapel boeken, omringd door bordjes met ‘stilte a.u.b’ droomde ik daar stiekem van het vinden van de waarheid. De wereld waarin ik me nu bevind -versie 2.0- lijkt soms zo vermoeiend tegenstrijdig. Daarin kun je je ogen niet ontspannen en je hoofd niet laten rusten, want je leest iets, en je klikt. En dan: bewezen, bejubbeld, verhit, weerlegd, verworpen, geparafraseerd, gelinkt. En op Google: 210 miljoen hits. Alles op het web lijkt een mening en de schrijver een postmoderne schaduw van het gezag dat hij ooit had.
Nee, dan die tastbare letters van inkt. Ze deden me geloven in hun uitvinder, een Schrijver. Een boek was een beloning, van strekkend, vallend en op het puntje van je tenen (terwijl alle boeken van de plank afkukelden) grijpen naar die kaft op de hoogste plank. Een beloning leest lekkerder dan een pop-up. En wat was het een genot om niet weggelinkt-lokt te worden naar een knappe blogger die enthousiast het tegendeel beweert van wat je net las. Want dan zul je net zien: je bent weer verward en verliefd.
Ik mijmer soms -middenin een digitale dollemansrit- over toen: boeken van schrijvers van de oude stempel. Schrijvers met brillen die alles wisten. De geur van papier maakte me vruchtbaar voor al wat zij wilde planten in mijn hoofd, voor de bloei van kennis was ik vochtige potgrond. Want ik wilde zo graag de waarheid weten (en wel de objectieve versie).
Maar.
Die bestaat dus niet. En daarom kus ik mijn I-pad. Die geeft me namelijk een informatie-jungle, zo onbegaanbaar, dat ik getuinbroekt met hakmes ten strijde moet trekken om een paadje vrij te maken. Meningen snoeien. Informatie wieden. Zweten. Om te weten. Een kritische houding is in het doolhof 2.0, als een musket was in de Nieuwe Wereld: het is je enige redding.
Dus zijn die schreeuwende schimmen toch nog ergens goed voor. Leuzen als iedereen is schrijver, ze geven me een gezonde dosis wantrouwen. Informatie ‘opnemen’ is verleden tijd, reproductie is nutteloos van een bron zonder status. Op mijn I-pad wordt daarom direct gescand, gecheckt en getrasht: het is kritisch kijken zonder eind, zonder begin in een grenzeloos heelal waar ergens de waarheid begraven ligt.
Maar als de zoektocht dan teveel wordt, dan pak ik wel een boek.
Dat is wel zo rustig.

4 mei

De dodenherdenking gaat te weinig meer over ‘40-’45, zo zegt Dirk Mulder van Herinneringscentrum Westerbork vandaag in het NRC. Bij de dodenherdenking wordt de laatste jaren ook nadruk gelegd op slachtoffers uit andere oorlogen en vredesmissies en volgens Mulder is dit geen goede ontwikkeling. Daar zijn andere andere dagen voor, volgens hem.
Natuurlijk moeten de doden uit ‘ 40-’45 worden herdacht en verdienen deze aandacht. Maar was het idee achter de herdenking niet ‘dat nooit weer?’. Juist op een dag waar dat idee centraal staat, is het belangrijk om te kijken naar recentere gevallen die ons er aan herinneren dat een gruwelijke herhaling van de geschiedenis altijd om het hoekje gluurt. Voor jongeren is het belangrijk stil te staan, niet alleen bij een historie die ze slechts uit boeken kennen, maar die historie in verbinding kunnen brengen met de huidige wereld. De herdenking van onschuldige doden op 4 mei put juist haar functionele kracht uit de koppeling met het nu: dat nooit weer.
Want als we kijken anno 2011 zijn twee minuten te kort om onze mond te houden en betekenis te overdenken. De populariteit van extreem-rechts, USA-expansiedrang, de Roma die worden uitgezet en het aanhoudende Israël-Palestina conflict. Het kernidee achter de herdenking: de vervolging van een volk, het moorden om een identiteit, de talloze onschuldige slachtoffers van een oorlog.. Laten we dat nooit meer meemaken zoals toen. De pijnlijke waarheid blijft: er is weinig geleerd.
Meneer Mulder, laten we daar nu eens bij stilstaan.




http://www.nrc.nl/nieuws/2011/05/04/dodenherdenking-gaat-te-weinig-meer-over-40-45/

Spiegels

Mijn haren zijn nog nat van de douche. Normaal gesproken vind ik dat vervelend, maar vandaag staat de verwarming zo hoog dat ik blij ben dat er nog ergens vocht van kan verdampen. De ramen van mijn kamer zijn beslagen, maar de spiegel is nog glad.
Ik sta voor die spiegel en kijk mezelf aan. Het is gek: zoals je kunt opgaan in de ogen van een ander, kan dat nooit met jezelf. Van jezelf kun je niets anders zijn dan een vervreemding, een rationele beoordelaar. Je kunt uit een spiegelbeeld nooit woorden trekken zoals uit de ogen van diegene tegenover je. Het moment van synergie waarbij er iets beters wordt geborden tussen twee meningen in; zulke dialogen voer je niet met jezelf (ook niet als je twijfelt).
We blijven rationele wezens met een vervreemdend spiegelbeeld waarvan slechts de oppervlake zichtbaar is.

Koningen onder elkaar

De kroonprins van Bahrein, Salman Al-Khalifa komt niet naar Het trouwfeestje van het jaar: de royal wedding van William en Kate. Dat zegt hij dit weekend in een brief aan prins Charles, de vader van William. Al-Khalifa ‘betreurt het zeer’ maar er is teveel ‘onrust’ in zijn land.

Tja.‘ Onrust’. In Bahrein stond een maand geleden ongeveer tien procent van gehele bevolking verzameld op een plein om te protesteren tegen de koning en zijn ondemocratische regering. Door hulp van het leger van Saoedi-Arabië wist de Al-Khalifa familie haar hachje te redden en konden de protesten onderdrukt worden. Daarbij vielen doden. Als reactie op de protesten heeft koning Al-Khalifa aangekondigd de democratie in zijn land nog meer aan banden te leggen: de antiregeringspartijen moeten worden ontbonden. Een deel van de oppositie is opgepakt, en onder mysterieuze omstandigheden verdwijnen sommige van de gevangenen. Volgens Amnesty International is Al-Khalifa "een schender van mensenrechten".
En bovendien een gezellig feestbeest, dacht het Britse koningshuis toen ze de uitnodiging op de post deden. Net als die andere party dictators die wèl aanwezig zullen zijn; de leiders van respectievelijk Swaziland, Oman, Koeweit, Qatar, Brunei and Abu Dhabi. Allen nemen ze een dagje vrij van hun absolute monarchschap en komen ze naar Londen voor de bruiloft. Om een stukje te proeven van de vast verrukkelijke trouwtaart, en daarbij zullen ze (alcoholvrij) toosten op het kersverse bruidspaar en in ieder geval Williams hand schudden.
Dat er veel en vers bloed aan de handen van die dictators kleeft, dat zal William niet merken: het is tenslotte feest. Het is een nationale feestdag zelfs. Die extra vrije dag heeft wel een economisch kostenplaatje van vijf biljoen pond dat bovenop de ‘gewone’ kosten van het huwelijk van ongeveer 30 miljoen komt. Maar dan heb je ook wat: het koningshuis wordt uitgebreid met een nieuwe prinses.
Het is echter de vraag of dat wel een nationaal feestje waard is. Het koningshuis laat zich namelijk niet echt van zijn beste kant zien. Want de wijdverbreide steun van het Britse volk voor de Arabische Lente wordt door dat koningshuis genegeerd: de royals trekken de (grotendeels door belastinggeld betaalde) champagne open met koninklijke families die het liefst in de Arabische Winter blijven hangen.
En dat getuigt van een let them eat cake- mentaliteit, een onverschilligheid voor de stem van het volk. Het symboliseert het idee dat het koningshuis meer respect heeft voor de koninklijke verbondenheid dan voor de onderdanen. In dit geval de onderdanen van de dictators, maar ook voor de mening van het eigen Britse volk. Want een huwelijksinvitatie leidt niet tot een economisch noodzakelijk staatsbezoek, nee, het is een persoonlijke feestuitnodiging. Absolute monarchen en dictators die democratie weigeren verdienen geen feestje met gekke kroontjes in een Brits paleis op kosten van de kiezers. Het Britse koningshuis had hen nooit mogen uitnodigen, hoe dol het ook is op koninklijk netwerken en royal bonding.

De macht van een tiener

De macht van een tiener

Het kind
geklamd in angst
haar enige wapen
is totale vernieling
van dat
wat te verleiden valt.

En zichzelf.